جاسوسان در گوشی‌هایتان؟ دانشمندان کشف کردند چگونه برنامه‌های جادویی مراقب شما هستند!
تصور کنید یک ربات کوچک و دوست‌داشتنی دارید که کارهای خانه را برایتان انجام می‌دهد، یا یک اسباب‌بازی هوشمند که به شما کمک می‌کند درس بخوانید. اسم این‌ها را می‌گذاریم “برنامه‌های اتوماسیون” یا “برنامه‌های جادویی”! این برنامه‌ها خیلی باحال هستند، چون می‌توانند کارهای زیادی را برایمان انجام دهند، درست مثل یک دستیار فوق‌العاده.
اما اخیراً، دانشمندانی در دانشگاهی به نام “ویسکانسین-مدیسون” در آمریکا، یک کشف خیلی مهم کرده‌اند. آن‌ها فهمیده‌اند که بعضی از این برنامه‌های جادویی، ممکن است فقط دستیار ما نباشند، بلکه می‌توانند جاسوس هم باشند!
چطور این اتفاق می‌افتد؟
فکر کنید برنامه‌های گوشی شما مثل یک خانه هستند. هر برنامه برای اینکه کارش را انجام دهد، به وسایل و جاهایی در خانه‌اش نیاز دارد. مثلاً برنامه دوربین برای عکس گرفتن به “چشم” (دوربین گوشی) نیاز دارد. برنامه‌ی نقشه برای نشان دادن راه به “گوش” (میکروفون) و “چشم” (موقعیت‌یاب) نیاز دارد.
اما مشکل اینجاست که بعضی از برنامه‌های اتوماسیون، که برای کارهایشان به وسایل زیادی نیاز ندارند، باز هم از ما اجازه می‌گیرند تا به جاهای مختلفی در گوشی دسترسی داشته باشند. مثل اینکه از شما بخواهند کلید خانه‌تان را به آن‌ها بدهید، حتی اگر فقط می‌خواهند برایتان یک لیوان آب بیاورند!
چه چیزهایی را می‌توانند ببینند؟
این برنامه‌های جاسوس می‌توانند خیلی چیزها را ببینند و بشنوند!
- صداها: می‌توانند به مکالمه‌های شما گوش دهند، صدای خنده‌های شما را بشنوند، یا حتی وقتی با پدر و مادرتان حرف می‌زنید، آن را ضبط کنند.
- عکس‌ها و فیلم‌ها: می‌توانند عکس‌هایی که می‌گیرید یا فیلم‌هایی که می‌بینید را ببینند.
- حرف‌هایی که می‌زنید: می‌توانند ببینند شما در گوشی چه چیزهایی را تایپ می‌کنید، چه پیام‌هایی می‌فرستید، یا حتی در مورد چه چیزهایی فکر می‌کنید!
- کجا هستید: می‌توانند بفهمند شما در خانه هستید، در مدرسه، یا در حال بازی در پارک.
چرا این اتفاق بد است؟
این مثل این است که یک نفر همیشه در اتاق شما باشد، حرف‌های شما را بشنود و کارهای شما را ببیند، بدون اینکه شما او را دعوت کرده باشید! این کار خیلی ناامن است و ممکن است اطلاعات شخصی ما دست کسانی بیفتد که نباید.
دانشمندان چطور فهمیدند؟
این دانشمندان خیلی باهوش هستند. آن‌ها مثل کارآگاه‌ها عمل کردند!
- برنامه‌ها را زیر میکروسکوپ گذاشتند: آن‌ها برنامه‌های اتوماسیون را گرفتند و مثل اینکه زیر یک میکروسکوپ خیلی قوی نگاه می‌کنند، بررسی کردند که این برنامه‌ها واقعاً چه کارهایی انجام می‌دهند و به چه چیزهایی دسترسی دارند.
- به دنبال مسیرهای مخفی گشتند: آن‌ها فهمیدند که بعضی از این برنامه‌ها، مسیرهای مخفیانه‌ای برای فرستادن اطلاعات خودشان پیدا می‌کنند. مثل اینکه از پشت پنجره یا از دریچه کولر، اطلاعات را بیرون بفرستند!
- دستورالعمل ساخت یک “سرباز” دادند: آن‌ها به برنامه‌های دیگر دستور دادند که مواظب این برنامه‌های جاسوس باشند و اگر کسی شروع به کار مشکوکی کرد، فوراً به ما اطلاع دهند. این مثل این است که یک گارد ویژه داشته باشیم که مواظب خانه‌مان باشد.
چطور جلوی این جاسوس‌ها را بگیریم؟
خبر خوب این است که ما هم می‌توانیم مثل این دانشمندان عمل کنیم!
- اجازه ندهید هر کسی وارد خانه‌تان شود: وقتی یک برنامه از شما اجازه می‌خواهد که به میکروفون، دوربین، یا موقعیت‌یاب دسترسی داشته باشد، خوب فکر کنید. آیا این برنامه واقعاً به این چیزها نیاز دارد تا کارش را انجام دهد؟ اگر مطمئن نیستید، بهتر است اجازه ندهید.
- بازی‌هایتان را بشناسید: همیشه حواستان به بازی‌ها و برنامه‌هایی باشد که نصب می‌کنید. فقط برنامه‌هایی را نصب کنید که از جاهای مطمئن می‌آیند و می‌شناسیدشان.
- والدینتان را خبر کنید: اگر چیزی در مورد یک برنامه شک دارید، حتماً با پدر و مادر یا معلمتان صحبت کنید. آن‌ها می‌توانند به شما کمک کنند.
- از “سربازهای” امنیتی استفاده کنید: دانشمندان راهی پیدا کرده‌اند تا برنامه‌هایی بسازیم که به ما کمک کنند بفهمیم کدام برنامه‌ها در حال جاسوسی هستند. این برنامه‌ها مثل نگهبان‌هایی هستند که همیشه مراقب گوشی شما هستند.
علم، دنیای هیجان‌انگیز کشف‌ها!
این کشف دانشمندان به ما نشان می‌دهد که علم چقدر مهم است. آن‌ها با هوش و کنجکاوی خود، توانستند یک مشکل بزرگ را کشف کنند و راه حلش را پیدا کنند. این همان کاری است که دانشمندان در طول تاریخ انجام داده‌اند و دنیای ما را بهتر کرده‌اند.
پس اگر شما هم کنجکاوید، دوست دارید کشف کنید، و می‌خواهید بدانید دنیا چطور کار می‌کند، پس علم برای شماست! شاید شما هم روزی یکی از همین دانشمندان باشید که رازهای بزرگ را فاش می‌کنید و به ما کمک می‌کنید تا دنیای امن‌تر و بهتری داشته باشیم. همین الان می‌توانید شروع کنید!
UW–Madison researchers expose how automation apps can spy — and how to detect it
هوش مصنوعی اخبار را ارائه کرد.
سوال زیر برای دریافت پاسخ از Google Gemini استفاده شد:
در 2025-08-12 16:05، University of Wisconsin–Madison ‘UW–Madison researchers expose how automation apps can spy — and how to detect it’ را منتشر کرد. لطفاً یک مقاله مفصل با اطلاعات مرتبط، به زبانی ساده که کودکان و دانش‌آموزان بتوانند بفهمند، بنویسید تا کودکان بیشتری به علم علاقه‌مند شوند. لطفاً فقط مقاله را به زبان فارسی ارائه دهید.