سفری شگفت‌انگیز از دنیای خصوصی به دنیای عمومی: داستانی از سازمان ملل و کدکده!
سلام بچه‌های کنجکاو و دوست‌داشتنی! امروز می‌خواهیم یک داستان خیلی خیلی ویژه از دنیای کامپیوتر و برنامه‌نویسی براتون تعریف کنیم. داستانی که نشون می‌ده چطور چیزهای خصوصی می‌تونن تبدیل به چیزهای عمومی بشن و چطور این کار می‌تونه به دنیا کمک کنه!
تصور کنید یک گروه دانشمند و مهندس خیلی خوب داریم که برای سازمان ملل کار می‌کنند. سازمان ملل چیست؟ سازمان ملل مثل یک باشگاه بزرگ جهانی است که کشورها با هم دوست می‌شوند و کمک می‌کنند تا دنیا جای بهتری برای زندگی همه باشد. مثلاً برای اینکه همه غذای خوب داشته باشند، یا مریض‌ها درمان شوند، یا بچه‌ها بتوانند به مدرسه بروند.
این دانشمندها و مهندس‌ها یک عالمه برنامه کامپیوتری خیلی خیلی خوب درست کرده بودند. این برنامه‌ها مثل ابزارهای جادویی بودند که به سازمان ملل کمک می‌کردند کارها را بهتر انجام دهند. مثلاً شاید کمکی می‌کردند که آب سالم به دست مردم برسد، یا اینکه آدم‌ها را در زمان سختی‌ها پیدا کنند و بهشان کمک کنند.
اما یک مشکلی بود! این برنامه‌ها فقط برای خودشان بود. یعنی فقط خودشان می‌توانستند از آن‌ها استفاده کنند. مثل اینکه شما یک اسباب‌بازی خیلی قشنگ داشته باشید ولی آن را با کسی تقسیم نکنید.
یک روز، اتفاقی هیجان‌انگیز افتاد!
این گروه از مهندس‌ها و دانشمندها تصمیم گرفتند که این برنامه‌های جادویی را به همه نشان دهند! یعنی آن‌ها را از دنیای “خصوصی” به دنیای “عمومی” بیاورند. فکرش را بکنید! مثل اینکه یک راز بزرگ را بگوییم و همه از آن باخبر شوند.
چرا این کار را کردند؟ چون فکر می‌کردند اگر همه بتوانند از این برنامه‌ها استفاده کنند، کلی آدم دیگر هم می‌توانند دنیا را جای بهتری کنند! شاید یک دکتر در یک کشور دیگر بتواند از این برنامه‌ها استفاده کند و جان آدم‌های بیشتری را نجات دهد. یا شاید یک معلم بتواند از آن برای آموزش بچه‌ها استفاده کند.
چطور این کار را انجام دادند؟ در چهار قدم ساده!
تصور کنید می‌خواهیم یک گنج بزرگ را پیدا کنیم. برای این کار نیاز به یک نقشه داریم. این مهندس‌ها هم برای اینکه برنامه‌هایشان را به دنیای عمومی بیاورند، یک “نقشه” داشتند که چهار مرحله داشت:
قدم اول: تمیزکاری و مرتب‌سازی!
وقتی می‌خواهیم یک اتاق را به کسی نشان دهیم، اول آن را تمیز می‌کنیم، اسباب‌بازی‌ها را سر جایشان می‌گذاریم و گردگیری می‌کنیم، درسته؟ این مهندس‌ها هم برنامه‌هایشان را حسابی مرتب کردند. چیزهایی که لازم نبود را پاک کردند و همه چیز را طوری آماده کردند که دیگران بتوانند راحت بفهمند. مثل اینکه دستورالعمل بازی را مرتب بنویسند تا همه بتوانند بازی کنند.
قدم دوم: مثل یک کتاب راهنما!
حالا تصور کنید یک اسباب‌بازی جدید و خیلی هیجان‌انگیز دارید. برای اینکه بتوانید با آن بازی کنید، نیاز به یک کتاب راهنما دارید که بگوید چطور کار می‌کند، درسته؟ این مهندس‌ها هم برای برنامه‌هایشان “راهنما” درست کردند. یعنی توضیح دادند که این برنامه‌ها چه کاری انجام می‌دهند و چطور می‌شود از آن‌ها استفاده کرد. این راهنماها به زبان ساده نوشته شده بود تا هر کسی، حتی کسانی که خیلی برنامه‌نویس نبودند، بتوانند بفهمند.
قدم سوم: بگذارید همه ببینند!
حالا که برنامه‌ها مرتب شده بودند و راهنما هم داشتند، نوبت این بود که آن‌ها را جایی بگذارند که همه بتوانند ببینند. جایی مثل “کدکده”! کدکده یک جای خیلی خیلی بزرگ و معروف در دنیای کامپیوتر است که مثل یک کتابخانه غول‌پیکر برای برنامه‌های کامپیوتری است. اسم این کدکده “گیت‌هاب” (GitHub) است. آن‌ها برنامه‌هایشان را در گیت‌هاب گذاشتند. از این به بعد، هر کسی که بخواهد می‌تواند به آنجا برود و برنامه‌ها را ببیند.
قدم چهارم: کمک کنید تا بهتر شود!
این تازه شروع ماجرا بود! وقتی یک برنامه در دنیای عمومی قرار می‌گیرد، اتفاق جالبی می‌افتد. آدم‌های زیادی از سراسر دنیا برنامه‌ها را می‌بینند. بعضی‌ها می‌گویند: “وای، چقدر جالب! من یک ایده دارم که این برنامه را بهتر کند!” یا “من متوجه یک چیز کوچک شدم که می‌توانیم درستش کنیم.”
این مهندس‌ها از همه خواستند که اگر ایده‌ای دارند یا می‌خواهند کمکی کنند، این کار را بکنند. مثل اینکه وقتی یک نقاشی می‌کشیم و آن را به دوستانمان نشان می‌دهیم و آن‌ها هم با رنگ‌هایشان به آن جان می‌بخشند. این باعث می‌شود برنامه‌ها قوی‌تر و بهتر شوند.
چرا این داستان برای ما مهم است؟
این داستان به ما یاد می‌دهد که:
- کنجکاوی خوب است! این مهندس‌ها کنجکاو بودند که چطور می‌توانند با برنامه‌هایشان به آدم‌های بیشتری کمک کنند.
- با هم کار کردن عالی است! وقتی چیزهایمان را با دیگران تقسیم می‌کنیم و با هم کار می‌کنیم، می‌توانیم کارهای خیلی بزرگ و تاثیرگذاری انجام دهیم.
- علم و تکنولوژی می‌تواند دنیا را نجات دهد! برنامه‌های کامپیوتری مثل ابزارهای جادویی هستند که اگر درست استفاده شوند، می‌توانند مشکلات بزرگ دنیا را حل کنند.
- دنیای “باز” پر از فرصت است! وقتی چیزی “باز” می‌شود، یعنی همه می‌توانند ببینند، یاد بگیرند و حتی در آن مشارکت کنند. این باعث پیشرفت می‌شود.
پس بچه‌های عزیز، اگر به کامپیوتر، ربات‌ها، یا برنامه‌نویسی علاقه دارید، بدانید که شما هم می‌توانید بخشی از این دنیای شگفت‌انگیز باشید. با یادگیری، با کنجکاوی و با اشتیاق برای کمک به دنیا، شما هم می‌توانید داستان‌های هیجان‌انگیز خودتان را بسازید! شاید روزی برنامه‌های شما هم در کدکده بدرخشند و به آدم‌های زیادی در سراسر دنیا کمک کنند. کی می‌داند؟ شما قهرمانان علم و تکنولوژی آینده هستید!
From private to public: How a United Nations organization open sourced its tech in four steps
هوش مصنوعی اخبار را ارائه کرد.
سوال زیر برای دریافت پاسخ از Google Gemini استفاده شد:
در 2025-08-13 16:00، GitHub ‘From private to public: How a United Nations organization open sourced its tech in four steps’ را منتشر کرد. لطفاً یک مقاله مفصل با اطلاعات مرتبط، به زبانی ساده که کودکان و دانش‌آموزان بتوانند بفهمند، بنویسید تا کودکان بیشتری به علم علاقه‌مند شوند. لطفاً فقط مقاله را به زبان فارسی ارائه دهید.