داده‌های تاریخی ارزشمند در ژاپن؛ انتشار حدود ۳۰ هزار قطعه کتیبه چوبی از موسسه تحقیقات میراث فرهنگی نارا در کاتالوگ جامع داده‌های علوم انسانی و اجتماعی “JDCat”
مقدمه: در تاریخ ۸ ژوئیه ۲۰۲۵، در ساعت ۱۰:۰۰ به وقت ژاپن، خبر مهمی از سوی پایگاه اطلاع‌رسانی «Current Awareness Portal» منتشر شد که علاقه‌مندان به تاریخ و علوم انسانی را در سراسر جهان به وجد آورد. بر اساس این گزارش، موسسه تحقیقات میراث فرهنگی نارا (Nara National Research Institute for Cultural Properties) حدود ۳۰ هزار قطعه کتیبه چوبی (Mokkan) را در کاتالوگ جامع داده‌های علوم انسانی و اجتماعی “JDCat” (JDCat – Human and Social Sciences Comprehensive Data Catalog) منتشر کرده است. این اقدام، نتیجه همکاری مشترک مرکز ویرایش اسناد تاریخی دانشگاه توکیو (The University of Tokyo’s Historiographical Institute) و موسسه تحقیقات علوم اجتماعی دانشگاه توکیو (The University of Tokyo’s Institute of Social Science) است که با هدف تسهیل دسترسی محققان به منابع تاریخی غنی صورت گرفته است.
کتیبه‌های چوبی (Mokkan) چیستند و چرا اهمیت دارند؟ کتیبه‌های چوبی، که در ژاپن به نام «Mokkan» شناخته می‌شوند، قطعاتی از چوب هستند که در دوره‌های تاریخی مختلف برای اهداف گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این قطعات بسته به دوره تاریخی، کاربردهای متفاوتی داشتند، از جمله:
- اسناد اداری و حکومتی: در دوره‌هایی مانند دوره نارا (۷۱۰-۷۹۴ میلادی) و دوره هی‌آن (۷۹۴-۱۱۸۵ میلادی)، کتیبه‌های چوبی به عنوان سند رسمی برای ثبت اطلاعاتی مانند نام افراد، تاریخ‌ها، دستورات اداری، احکام، و لیست دارایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این اسناد، اطلاعات بی‌نظیری را درباره ساختار اداری، نظام حکومتی، و زندگی روزمره مردم در آن دوران ارائه می‌دهند.
- نامه‌های اداری و شخصی: گاهی این کتیبه‌ها برای ارسال پیام‌ها، نامه‌ها و ابلاغیه‌ها به کار می‌رفتند که می‌توانند پنجره‌ای به روابط اجتماعی و ارتباطات در آن زمان باشند.
- بسته‌بندی و برچسب‌گذاری: در برخی موارد، کتیبه‌های چوبی به عنوان برچسب برای بسته‌بندی کالاها یا مشخص کردن محتویات مورد استفاده قرار می‌گرفتند که اطلاعاتی درباره تجارت و حمل‌ونقل ارائه می‌دهند.
- نشانگرها و علائم: همچنین ممکن بود به عنوان نشانگر در مکان‌های مختلف یا در مراسم‌ها استفاده شوند.
اهمیت این کتیبه‌ها در این است که آنها شواهد دست اول و ملموس از گذشته هستند. برخلاف متون نوشته شده بر روی کاغذ یا ابریشم که ممکن است در طول زمان از بین بروند یا تحریف شوند، کتیبه‌های چوبی که اغلب در محیط‌های زیرزمینی محافظت شده کشف می‌شوند، اطلاعات دقیقی را درباره جزئیات تاریخی، زبان، خط، و حتی شیوه زندگی مردم باستان ارائه می‌دهند. این کتیبه‌ها به محققان امکان می‌دهند تا درک عمیق‌تری از جنبه‌های مختلف فرهنگ، سیاست، و جامعه ژاپن در دوره‌های کلیدی تاریخ خود پیدا کنند.
کاتالوگ جامع داده‌های علوم انسانی و اجتماعی “JDCat”: دروازه‌ای به سوی دانش “JDCat” یک پروژه بلندپروازانه است که با هدف ایجاد یک مخزن مرکزی و قابل جستجو برای انواع داده‌های علوم انسانی و اجتماعی در ژاپن شکل گرفته است. این پلتفرم، که توسط دانشگاه توکیو هدایت می‌شود، نقش مهمی در فراهم آوردن دسترسی آسان و یکپارچه به منابع تحقیقاتی پراکنده دارد.
اهداف اصلی “JDCat” شامل موارد زیر است:
- جمع‌آوری و سازماندهی داده‌ها: گردآوری داده‌های تحقیقاتی از موسسات مختلف، از جمله دانشگاه‌ها، موسسات تحقیقاتی، و آرشیوهای ملی.
- فراهم کردن قابلیت جستجوی پیشرفته: امکان جستجوی سریع و دقیق در میان مجموعه عظیمی از داده‌ها با استفاده از معیارهای مختلف مانند کلمات کلیدی، دوره زمانی، نوع داده، و منبع.
- ارتقاء همکاری‌های تحقیقاتی: تسهیل همکاری میان محققان با ایجاد بستری برای اشتراک‌گذاری دانش و منابع.
- حفظ و ترویج میراث فرهنگی و علمی: اطمینان از اینکه داده‌های ارزشمند تاریخی و فرهنگی برای نسل‌های آینده محفوظ و قابل دسترسی باقی می‌مانند.
انتشار داده‌های کتیبه‌های چوبی از موسسه تحقیقات میراث فرهنگی نارا در “JDCat”، نشان‌دهنده گامی بزرگ در جهت تحقق این اهداف است.
موسسه تحقیقات میراث فرهنگی نارا و نقش آن موسسه تحقیقات میراث فرهنگی نارا یکی از موسسات پیشرو در ژاپن در زمینه مطالعه و حفاظت از میراث فرهنگی، به ویژه آثار باستانی و تاریخی، است. این موسسه با انجام تحقیقات میدانی، حفاری‌های باستان‌شناسی، و تجزیه و تحلیل علمی یافته‌ها، اطلاعات ارزشمندی را درباره تاریخ و فرهنگ ژاپن جمع‌آوری می‌کند. کشف و حفظ کتیبه‌های چوبی یکی از فعالیت‌های مهم این موسسه بوده است که به درک عمیق‌تر از دوره‌های تاریخی مهم کشور کمک شایانی کرده است.
محتوای انتشار یافته و اهمیت آن برای پژوهشگران حدود ۳۰ هزار قطعه کتیبه چوبی منتشر شده در “JDCat” شامل مجموعه‌ای غنی از اطلاعات است که می‌تواند برای پژوهشگران در زمینه‌های مختلف بسیار مفید باشد:
- مورخان: برای مطالعه ساختار اداری، قوانین، نظام مالیاتی، و رویدادهای تاریخی در دوره‌های گذشته.
- زبان‌شناسان: برای بررسی تحولات زبان ژاپنی، سبک نگارش، و خطوط مورد استفاده در دوره‌های مختلف.
- باستان‌شناسان: برای درک جنبه‌های عملی زندگی روزمره، از جمله تجارت، حمل‌ونقل، و ابزارهای اداری.
- جامعه‌شناسان: برای مطالعه ساختارهای اجتماعی، نام‌گذاری افراد، روابط خانوادگی، و سلسله مراتب اجتماعی.
- محققان تاریخ هنر و فرهنگ: برای درک جنبه‌های بصری و فرهنگی ارتباطات و اسناد.
این حجم از داده‌ها، که اکنون به صورت متمرکز و قابل جستجو در دسترس قرار گرفته است، می‌تواند نقطه عطفی برای تحقیقات جدید و بازنگری در یافته‌های قبلی باشد. امکان مقایسه و تحلیل این کتیبه‌ها با یکدیگر و همچنین با سایر منابع تاریخی موجود، دریچه‌های تازه‌ای را به روی درک ما از گذشته خواهد گشود.
چشم‌انداز آینده انتشار این مجموعه داده‌های ارزشمند، تنها بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر برای دیجیتالی کردن و دسترس‌پذیر کردن میراث فرهنگی و علمی ژاپن است. با ادامه توسعه “JDCat” و مشارکت بیشتر موسسات تحقیقاتی، انتظار می‌رود در آینده شاهد انتشار داده‌های بیشتری از سراسر ژاپن باشیم. این امر نه تنها به تقویت تحقیقات علمی در داخل ژاپن کمک خواهد کرد، بلکه امکان همکاری‌های بین‌المللی و تبادل دانش را نیز افزایش خواهد داد.
نتیجه‌گیری: انتشار حدود ۳۰ هزار قطعه کتیبه چوبی از موسسه تحقیقات میراث فرهنگی نارا در کاتالوگ جامع داده‌های علوم انسانی و اجتماعی “JDCat”، یک رویداد علمی و فرهنگی مهم است. این اقدام، گامی کلیدی در جهت تحقق شفافیت، دسترس‌پذیری، و اشتراک‌گذاری دانش در حوزه علوم انسانی و اجتماعی ژاپن محسوب می‌شود و بی‌شک دریچه‌های نوینی را به سوی درک عمیق‌تر ما از تاریخ غنی این کشور خواهد گشود. این پروژه، الگویی ارزشمند برای سایر کشورها در زمینه مدیریت و ترویج داده‌های تحقیقاتی میراث فرهنگی است.
東京大学の史料編纂所と社会科学研究所、人文学・社会科学総合データカタログ「JDCat」上で奈良文化財研究所の木簡データ約3万件を公開
هوش مصنوعی اخبار را ارائه کرده است.
سؤال زیر برای دریافت پاسخ از Google Gemini استفاده شد:
در 2025-07-08 10:00، ‘東京大学の史料編纂所と社会科学研究所、人文学・社会科学総合データカタログ「JDCat」上で奈良文化財研究所の木簡データ約3万件を公開’ طبق گفته カレントアウェアネス・ポータル منتشر شد. لطفاً مقاله‌ای دقیق با اطلاعات مرتبط به صورت قابل درک بنویسید. لطفا به زبان فارسی پاسخ دهید.