تنش‌های ژئوپلیتیکی و آینده فلزات کمیاب: کواد و ابتکار مواد معدنی حیاتی
در تاریخ ۳ جولای ۲۰۲۵، همایش وزرای خارجه چهار کشور هند، ژاپن، استرالیا و ایالات متحده (معروف به کواد) اعلامیه‌ای مهم درباره راه‌اندازی “ابتکار مواد معدنی حیاتی” منتشر کرد. این اقدام در بحبوحه افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی و رقابت جهانی بر سر منابع حیاتی، به ویژه در حوزه فلزات کمیاب و مواد معدنی مورد نیاز برای فناوری‌های پیشرفته و انرژی‌های تجدیدپذیر، صورت گرفته است. مقاله منتشر شده توسط سازمان تجارت خارجی ژاپن (JETRO) به تفصیل به ابعاد این ابتکار و اهمیت آن برای کشورهای عضو کواد پرداخته است.
چرا “مواد معدنی حیاتی” اهمیت دارند؟
مواد معدنی حیاتی شامل طیف وسیعی از عناصر و مواد می‌شوند که برای توسعه اقتصادی، امنیت ملی و فناوری‌های نوظهور ضروری هستند. این مواد پایه بسیاری از صنایع از جمله الکترونیک، خودروهای الکتریکی، انرژی‌های تجدیدپذیر (مانند توربین‌های بادی و صفحات خورشیدی)، ارتباطات و بخش دفاعی را تشکیل می‌دهند. وابستگی شدید برخی کشورها به تعداد محدودی از تأمین‌کنندگان برای این مواد، نگرانی‌هایی را در مورد امنیت زنجیره تأمین و پایداری اقتصادی و امنیتی ایجاد کرده است.
اهداف ابتکار مواد معدنی حیاتی کواد:
هدف اصلی این ابتکار، تقویت همکاری بین کشورهای عضو کواد برای تضمین دسترسی پایدار و متنوع به مواد معدنی حیاتی است. این امر شامل چندین محور کلیدی خواهد بود:
-
تقویت زنجیره تأمین: تمرکز بر ایجاد زنجیره‌های تأمین شفاف، مقاوم و پایدار برای مواد معدنی حیاتی، از اکتشاف و استخراج گرفته تا فرآوری و بازیافت. این به معنای کاهش وابستگی به منابع تک‌منبعی و متنوع‌سازی تأمین‌کنندگان است.
-
توسعه فناوری‌های مرتبط: سرمایه‌گذاری و همکاری در زمینه‌های تحقیق و توسعه برای بهبود فرآیندهای استخراج، فرآوری و بازیافت مواد معدنی حیاتی. این شامل فناوری‌هایی برای کاهش اثرات زیست‌محیطی و افزایش بهره‌وری نیز می‌شود.
-
تبادل اطلاعات و دانش: ایجاد بستری برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات در مورد ذخایر معدنی، فرصت‌های سرمایه‌گذاری و بهترین شیوه‌ها در مدیریت منابع معدنی.
-
تشویق سرمایه‌گذاری: تسهیل سرمایه‌گذاری در پروژه‌های معدنی و فرآوری در کشورهای عضو و کشورهای همسو، با تأکید بر رعایت استانداردهای زیست‌محیطی و اجتماعی.
-
پاسخگویی به چالش‌های منطقه‌ای و جهانی: هماهنگ کردن مواضع و اقدامات کشورهای کواد در چارچوب نهادهای بین‌المللی و منطقه‌ای برای مقابله با چالش‌های مربوط به دسترسی به مواد معدنی.
اهمیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی:
کشورهای عضو کواد (هند، ژاپن، استرالیا و ایالات متحده) به طور قابل توجهی از نظر جغرافیایی در منطقه هند و اقیانوسیه پراکنده هستند و هر کدام دارای ذخایر معدنی قابل توجه یا نیاز بالا به این مواد می‌باشند. استرالیا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان برخی مواد معدنی حیاتی در جهان است. ژاپن و ایالات متحده مصرف‌کنندگان عمده فناوری و نیازمند تأمین پایدار این مواد هستند، در حالی که هند نیز به دنبال تقویت پایگاه صنعتی و فناورانه خود است. این همکاری می‌تواند به ایجاد یک بلوک اقتصادی و امنیتی قوی‌تر در برابر تأثیرگذاری‌های فزاینده برخی قدرت‌های جهانی در حوزه مواد خام منجر شود.
چشم‌انداز آینده:
راه‌اندازی ابتکار مواد معدنی حیاتی کواد نشانه‌ای از درک فزاینده اهمیت راهبردی این مواد در قرن بیست و یکم است. این اقدام می‌تواند گامی مهم در جهت ایجاد یک نظم اقتصادی و امنیتی پایدارتر در منطقه هند و اقیانوسیه و جهان باشد، مشروط بر اینکه همکاری‌ها به طور موثر اجرا شده و منافع همه طرف‌ها را در نظر بگیرد. موفقیت این ابتکار بستگی به تعهد پایدار کشورهای عضو، سرمایه‌گذاری‌های هدفمند و توانایی آن‌ها در ایجاد اجماع در مورد سیاست‌ها و استراتژی‌های مشترک خواهد داشت.
日米豪印クアッド外相会合、重要鉱物イニシアチブの立ち上げを発表
هوش مصنوعی اخبار را ارائه کرده است.
سؤال زیر برای دریافت پاسخ از Google Gemini استفاده شد:
در 2025-07-03 05:00، ‘日米豪印クアッド外相会合、重要鉱物イニシアチブの立ち上げを発表’ طبق گفته 日本貿易振興機構 منتشر شد. لطفاً مقاله‌ای دقیق با اطلاعات مرتبط به صورت قابل درک بنویسید. لطفا به زبان فارسی پاسخ دهید.